Από την αρχαιότητα οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα αρωματικά φυτά για τις θεραπευτικές ιδιότητές τους και για τη διατροφική τους αξία. Ο Ιπποκράτης πίστευε ότι η ασθένεια ήταν στην ουσία μια ανισορροπία μεταξύ των βασικών στοιχείων μέσα στο σώμα, και η κατάλληλη χρήση των βοτάνων θα μπορούσε να αποκαταστήσει αυτή την χαμένη ισορροπία.
Σήμερα, μπορούμε εύκολα στο μπαλκόνι ή τον κήπο μας να διαθέσουμε 2-3 γλάστρες με φυτά που αποδεδειγμένα ωφελούν την υγεία μας, κάνοντας παράλληλα οικονομία στο πορτοφόλι μας! Καταναλώνονται εύκολα σε διάφορα ροφήματα αλλά και στο καθημερινό φαγητό μας.
Συνοπτικός οδηγός περιποίησης
- Έδαφος & λίπανση: Το έδαφος σε όλα τα βότανα πρέπει να καλλιεργείται βαθιά και να γίνεται προσθήκη οργανικής ουσίας ή ακόμα καλύτερα οργανικού λιπάσματος, ειδικού για αρωματικά φυτά. Η χύμα κοπριά θα πρέπει να αποφεύγεται διότι έχουν παρατηρηθεί προβλήματα με άλατα, ζιζάνια ή ασθένειες.
- Πότισμα: Επειδή οι συγκομιδές και τα κορυφολογήματα (κόψιμο τρυφερών κορυφών) είναι συνεχή, το πότισμα γίνεται συχνά. Το καλύτερο σύστημα που μπορούμε να έχουμε είναι αυτό με σταγόνες γιατί εξασφαλίζει μόνιμη υγρασία και κάνει οικονομία στο νερό.
- Ζιζάνια: Για την καταπολέμηση των ζιζανίων πρέπει να γίνεται συχνό σκάλισμα και βοτάνισμα.
- Συγκομιδή & συλλογή φρέσκων βλαστών: Στα φρέσκα αρωματικά συνήθως επιλέγονται οι νέες κορυφές μήκους 15-25 cm, οι οποίες συχνά γίνονται δέσμες και αφήνονται ανάποδα προς ξήρανση. Επίσης, τα αρωματικά μετά τη συγκομιδή μπορούν να τοποθετηθούν στο ψυγείο σε θερμοκρασία συντήρησης. Εξαίρεση αποτελεί ο βασιλικός, που πρέπει να μπει σε θερμοκρασία 8-10 βαθμών Κελσίου, γιατί είναι ευαίσθητος και μαυρίζει εύκολα.
...και λίγο πιο αναλυτικά μαζί με τις κυριότερες φαρμακευτικές τους ιδιότητες!
Βασιλικός
Δεν αντέχει στο κρύο, χρειάζεται καλή στράγγιση και χώμα πλούσιο σε οργανική ουσία. Για να παρατείνουμε τη ζωή του, χρησιμοποιούμε οργανικά λιπάσματα και αφαιρούμε τα άνθη με το που εμφανίζονται. Μπορείτε να βρείτε διάφορες ποικιλίες όπως ψιλόφυλλος, μέτριος, πλατύφυλλος, κόκκινος, αγιορείτικος. Φυτεύουμε πάντα σε ηλιόλουστη θέση.
Ιδιότητες: Καταπολεμά την ερεθιστικότητα του νευρικού συστήματος, βελτιώνει τη μνήμη και την αυτοσυγκέντρωση και θεραπεύει αλλεργίες.
Δενδρολίβανο
Αντέχει καλά στη ξηρασία και χρειάζεται έδαφος με καλή στράγγιση. Μερικά ποτίσματα και λίπανση 2-3 φορές το χρόνο αρκούν γι' αυτό το λιτοδίαιτο φυτό. Για να ξεράνετε τα κλαδιά του, κλαδέψτε το την άνοιξη πριν τις καλοκαιρινές ζέστες.
Ιδιότητες: Τονώνει το νευρικό και κυκλοφορικό σύστημα, καταπολεμά τη κατάθλιψη, ενισχύει τη μνήμη.
Δυόσμος
Πρόκειται για ένα είδος μέντας. Σε καλές συνθήκες αναπτύσσεται και εξαπλώνεται πολύ γρήγορα. Χρειάζεται έδαφος πλούσιο σε οργανική ουσία και υγρασία. Φυτεύουμε σε έδαφος γόνιμο και το καλοκαίρι φροντίζουμε για συχνά ποτίσματα.
Ιδιότητες: Aνακουφίζει τις παθήσεις του πεπτικού συστήματος.
Θυμάρι
Καλλιέργεια χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις. Το 'άγριο' θυμάρι γεμίζει τους βραχώδεις λόφους σε όλη τη Μεσόγειο. Χρειάζεται ήλιο και χώμα με καλή στράγγιση.
Ιδιότητες: Aντιμικροβιακό, βοηθά σε προβλήματα του αναπνευστικού.
Κάρδαμο
Μπορεί να ευδοκιμήσει σε ένα ηλιόλουστο σημείο αλλά και σε ημισκιά. Χρειάζεται ελαφρύ χώμα και αρκετό νερό.
Ιδιότητες: Αντιβακτηριδιακό, αντιμυκητιακό, ιδαίτερη θετική επίδραση στο αναπνευστικό και στο ουροποιητικό σύστημα.
Ρίγανη
Φυτεύεται σε ηλιόλουστη θέση και δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις.
Ιδιότητες: Boηθά εμπύρετες καταστάσεις, κρυώματα, βελτιώνει τη χώνεψη και είναι έντονα αντισηπτική.
Φασκόμηλο
Φυτεύεται σε ηλιόλουστη θέση και αναπτύσσεται αργά. Όταν το φυτό γίνει ξυλώδες θα χρειστεί να κάνουμε ένα κλάδεμα.
Ιδιότητες: Aντιφλεγμονώδες, αντιμικροβιακό, βελτιώνει τη μνήμη και τη διάθεση.
Σχοινόπρασο
Έχει πικάντικη γεύση και θυμίζει ελαφρά τα φύλλα του χλωρού κρεμμυδιού. Τα φύλλα του καταναλώνται συνήθως νωπά. Προτιμά το ήπιο κλίμα. Κάθε δύο με τέσσερα χρόνια αραιώνετε τις συστάδες που θα έχουν δημιουργηθεί.
Ιδιότητες: Eίναι πλούσιο σε βιταμίνες και σίδηρο και ρίχνει την πίεση.
Μαϊντανός
Τέσσερις είναι πιο γνωστές ποικιλίες για την καλλιέργεια του μαϊντανού. Ο απλός, ο σγουρός (καλύτερος για κατάψυξη), ο πλατύφυλλος (καλύτερος για αποξήρανση) και αυτός που καλλιεργούμε για το ρίζωμα του (φραγκομαϊντανός ή πετροσέλινο). Προτιμά τα ήπια κλίματα και εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία. Φυτεύεται στον ήλιο αλλά και σε ημισκιά.
Ιδιότητες: Πλούσιος σε βιταμίνη C, βοηθά το πεπτικό και ουροποιητικό σύστημα.
Σέλινο
Πατήστε εδώ για να δείτε λεπτομερές άρθρο μας!
Βαλεριάνα
Προτιμά δροσερά και ήπια κλίματα. Χρειάζεται χώμα πλούσιο σε οργανική ουσία και τακτικά ποτίσματα σε περίπτωση υπερβολικά θερμών περιόδων. Για τη συγκομιδή συνήθως εκριζώνεται όλο το φυτό και αφαιρείται η ρίζα.
Ιδιότητες: Boηθά στον ύπνο και τη χαλάρωση.
Ματζουράνα
Χρειάζεται έδαφος πλούσιο σε οργανική ουσία. Δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά τη καλλιέργεια της.Ιδιότητες: Ανακουφίζει από πονοκεφάλους, πονεμένους μύες, ρευματικούς πόνου κτλ.
Κόλιανδρος
Τα φύλλα του έχουν μια ξεχωριστή γεύση όπως και οι σπόροι του, που χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό. Αναπτύσσεται στον ήλιο και σε πολύ θερμές περιοχές σε ημισκιά.
Ιδιότητες: Σταθεροποιεί την όρεξη, δρα κατά της δυσπεψίας και της ανακατωσούρας στο στομάχι.
Χαμομήλι
Ευδοκιμεί καλύτερα σε πεδινές περιοχές με εύκρατο κλίμα σε σχέση με τις ορεινές. Παρουσιάζει αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες και δεν αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Ιδιότητες: Καταπραϋνει το νευρικό σύστημα, αλλά και πόνους κολικού και της εμμήνου ρύσεως. Βοηθά στη χώνεψη, στη ναυτία, στους κνησμούς και φλεγμονές.
Μυρώνι
Τα φύλλα του μοιάζουν με μαϊντανό σε εμφάνιση και γεύση, θυμίζουν και λιγάκι το γλυκάνισο. Προτιμά σκιερά μέρη.
Ιδιότητες: Eίναι διουρητικό, αποχρεμπτικό και καθαρτικό. Παραδοσιακά θεωρούσαν ότι έχει και αφροδισιακές ιδιότητες και το χρησιμοποιούσαν ως εμμηναγωγό.
Γλυκάνισο
Το γλυκάνισο αναπτύσσεται σε περιοχές με ηπειρωτικό ή εύκρατο κλίμα. Ολες οι πεδινές και ημιορεινές περιοχές της Ελλάδας, όπου το κρύο δεν είναι πολύ έντονο, είναι κατάλληλες για την καλλιέργειά του. Συνήθως η καλλιέργειά του δε χρειάζεται ιδιαίτερα ποτίσματα και περιποιήσεις. Ωφελείται πολύ από οργανικές λιπάνσεις.
Ιδιότητες: Ιδανικό για ανακούφιση από φουσκώματα και κολικούς.
Άνηθος
Αρωματικό που συνδυάζεται άψογα με ψάρια, τυριά και πιάτα λαχανικών. Ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες θέσεις.
Ιδιότητες: Βοηθά στους κολικούς και στις γαστρεντερικές παθήσεις.
ΜελισσόχορτοΠροσαρμόζεται σε ποικίλα εδάφη, αλλά προτιμά εκείνα που δεν «νεροκρατούν». Απαιτείται οργανική λίπανση πλούσια σε άζωτο και συχνά ποτίσματα.
Ιδιότητες: Λειτουργεί ως ήπιο καθαρτικό και ανεβάζει τη διάθεση. Επίσης έχει αντιικές ιδιότητες.
ΛεβάνταΕίναι μέτρια ανθεκτική σε πάγο και ξηρασία. Απαιτεί καλώς στραγγιζόμενα εδάφη ηλιαζόμενα, πλούσια σε οργανική ουσία. Πολύ υγρά εδάφη ή κακώς στραγγιζόμενα μπορούν να προκαλέσουν κακή ανάπτυξη ή ασθένειες.
Ιδιότητες: Aνακουφίζει από ένταση, άγχος και τσιμπήματα εντόμων.
Βοϊδόγλωσσα
Προτιμά τα ηλιόλουστα σημεία με πλούσιο σε οργανικό άζωτο έδαφος. Τα ποτίσματα γίνονται αραιά.
Ιδιότητες: Πλούσια πηγή GLA, αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, καταπραϋνει δερματικές παθήσεις.
ΚύμινοΧρειάζεται ηλιόλουστο έδαφος και αραιά ποτίσματα.
Ιδιότητες: Αποφορτίζει τον εγκέφαλο και βοηθά σε γαστρεντερικά προβλήματα.
Πικραλίδα (ταραξάκο)Καλλιεργείται όπως τα κοινά ραδίκια. Δεν έχει ιδιαίτερες καλλιεργητικές απαιτήσεις.
Ιδιότητες: Αποτοξινώνει τον οργανισμό, έντονα διουρητική, βοηθά στη χώνεψη.
ΕστραγκόνΕυδοκιμεί στις περισσότερες περιοχές της χώρας μας χωρίς προβλήματα επειδή αντέχει και στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, αλλά και στις χαμηλές πολλών περιοχών που επικρατούν τον χειμώνα. Αναπτύσσεται πολύ καλά σε εύφορα και πλούσια σε οργανική ουσία εδάφη.
Ιδιότητες: Παρόμοιες με αυτές του γλυκάνισου.
Καλη επιτυχία!