Γενικές πληροφορίες
Λατινική ονομασία: Cichorium intybus
Το σταμναγκάθι ανήκει στην οικογένεια των ραδικιών και είναι φυτό που αυτοφυτεύεται στη Κρήτη, την Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο, τις Κυκλάδες, ενώ αποτελεί συστατικό της κρητικής διατροφής. Το σταμναγκάθι, χρόνο με τον χρόνο κερδίζει συνεχώς περισσότερους θαυμαστές και είναι ένα από τα δημοφιλέστερα αγριόχορτα που μπορούμε να απολαύσουμε στην κουζίνα μας. Εκτός από τη μοναδική πικρή γεύση που το χαρακτηρίζει, έχει υψηλή διατροφική αξία, καθώς είναι πλούσιο σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, βιταμίνη C και διαθέτει σημαντική αντιοξειδωτική δράση.
Ιστορία
Η ονομασία του προήλθε από τις λέξεις ‘’αγκάθι’’ και ‘’στάμνα’’ διότι οι Κρητικοί το χρησιμοποιούσαν ως πώμα στις πήλινες στάμνες που φύλασσαν το νερό. Το πλούσιο σε αγκάθια υπέργειο μέρος του αλλά και η χοντρή πασσαλώδης ρίζα του, αποτελούσαν θαυμάσιο πώμα που προφύλασσε το νερό μέσα στη στάμνα.
Χαρακτηριστικά
Το σταμναγκάθι, είναι πολυετές φυτό που φθάνει τα 20-40 εκατοστά. Είναι πολύκλαδο, με διακλαδώσεις ακανθωτές. Ακολουθεί τα εξής στάδια ανάπτυξής:
- Βλάστηση σπόρου.
- Ανάπτυξη κανονικών φύλλων με τη μορφή δίσκου.
- Ανάπτυξη πράσινου αγκαθιού από το κέντρο της ροζέτας που με την πάροδο του χρόνου καλύπτει το φύλλωμα. Σταδιακά χάνει το πράσινο χρώμα του και γίνεται καφέ μπεζ.
- Δεν αργεί και η άνθηση του φυτού και ο σχηματισμός των κεφαλών πάνω στο αγκάθι, που το καθένα υπό κανονικές συνθήκες περιέχει 5 σπόρους.
Οδηγίες φύτευσης
Το σταμναγκάθι πολλαπλασιάζεται με σπόρο και μπορεί να καλλιεργηθεί είτε σε κήπο είτε σε γλάστρα στο μπαλκόνι, καθώς δεν έχει ιδιαίτερες εδαφικές απαιτήσεις, αρκεί να υπάρχει καλή αποστράγγιση. Έχει υψηλή αντοχή σε παραθαλάσσιες περιοχές, γιατί έχει μεγάλη αντοχή στην αλατότητα του εδάφους. Επιβιώνει κάτω από το χειμωνιάτικο χιόνι, καθώς έχει μεγάλη ανθεκτικότητα στις χαμηλές θερμοκρασίες, ενώ δεν αντέχει τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού.
Πότισμα
Για την καλλιέργεια του σταμναγκαθιού, απαιτούνται συχνά και σταθερά ποτίσματα κατά την περίοδο του φθινοπώρου, αλλά και της άνοιξης.
Λίπανση
Η προσθήκη λιπάσματος πλούσιο σε άζωτο όπως η
ακτιβοζίνη για πράσινα φυτά και ανάπτυξη, βοηθάει στην ανάπτυξη του σταμναγκαθιού και στην πραγματοποίηση πολλών συγκομιδών.
Συγκομιδή
Η πρώτη συγκομιδή γίνεται 3 με 4 μήνες μετά τη σπορά, όταν το φυτό έχει αναπτύξει ικανοποιητικό μέγεθος. Το κόψιμο γίνεται με κοφτερό μαχαίρι ή ψαλίδι και φροντίζουμε να μην ξεριζώσουμε το φυτό, αλλά να το κόβουμε χαμηλά από το έδαφος, για να δώσει νέα παραγωγή. Η συγκομιδή επαναλαμβάνεται κάθε 40 μέρες περίπου και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 9 μήνες.
Χρήσιμα TIPS
Είναι ένα από τα λίγα χορταρικά που τρώγεται το ίδιο ευχάριστα ωμό αλλά και βρασμένο, όπως όλα τα είδη των ραδικιών ή μαζί με κρέας όπως μαγειρεύεται το σέλινο ή το σπανάκι ή να το απολαύσουμε στην πιο απλή συνταγή, βραστό με λάδι, λεμόνι και χοντρό αλάτι.
Το φύλλωμα του σταμναγκαθιού, μετά τη συγκομιδή, πρέπει να πλυθεί, να τοποθετηθεί σε πλαστική σακούλα και στη συνέχεια στο ψυγείο, σε χαμηλή θερμοκρασία συντήρησης λίγο πάνω από τους 3-4 °C.
Διευκρινήσεις
- Πρόκειται για απλή ποικιλία σπόρου. Μπορείτε να κρατήσετε σπόρους από τα φυτά και να τους σπείρετε.
- Η συσκευασία γίνεται με εγγύηση διασφάλισης ποιότητας και όλες οι συσκευασίες έχουν ημερομηνία λήξης.
- Ο αεροστεγώς κλεισμένος φάκελος αλουμινίου σας εγγυάται τη βλαστικότητα/φυτρωτικότητα των σπόρων.
- Οι πληροφορίες της καλλιέργειας είναι ενδεικτικές. Μπορεί να υπάρχουν πιθανές αποκλίσεις από τις παραπάνω πληροφορίες.